به گزارش گروه اجتماعی مشرق، امروزه مشارکت زنان در فعالیت های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی حاکی از حضور آنان در فرآیند توسعه است. این نیروی مولد، یک سوم نیروی رسمی کار دنیا را تشکیل می دهد و تامین و حفظ سلامت و کاهش مرگ و میر آنان نوعی سرمایه گذاری در جامعه محسوب می شود.
بی شک مرگ مادران جزو مرگ های غیرقابل قبول است؛ چرا که علل مرگ و میر شناخته شده و قابل پیشگیری هستند و در جهان امروز امکانات لازم برای داشتن یک حاملگی و زایمان بی خطر وجود دارد. به همین منظور کشورها در قالب اهداف توسعه هزاره MDG متعهد شده اند که مرگ مادران را از سال 1990 تا 2015 میلادی به میزان 75 درصد کاهش دهند.
بهبود کیفیت خدمات ارایه شده به مادران از مهمترین اقداماتی است که می تواند در پیشگیری از مرگ و میر، عوارض بارداری و رضایت مندی مادارن موثر باشد. بدین منظور اقدامات متعددی انجام شده است تا از ناهمسانی خدمات ارایه شده به بیماران کاسته شود. همچنین، برخورد با بیمار و خطاهای پزشکی مورد توجه قرار گرفته اند.
امروزه نظام های ارایه خدمات در کشورهای توسعه یافته، بدون وجود دستورالعمل بالینی تدوین شده توسط مراجع علمی و مورد تایید سازمان هایی که بر سلامت حاکمیت دارند، امکان نظارت و تنظیم بازار سلامت در بخش های بالینی را ندارد؛ به گونه ای که نظام های کنترل و بهبود کیفیت ارایه خدمات مبتنی بر استانداردهای ارایه شده در دستورالعمل بالینی رسمی را مرجع تایید یا رد کیفیتی خدمات می دانند. به عبارتی، برخورداری از دستورالعمل بالینی، یکی از اصول تضمین کیفیت خدمات بالینی است. بر این اساس راهنمای بالینی خدمات مامایی و زایمان تدوین شده و به عنوان مرجع علمی کشور و مرجع قضاوت به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شده است.
برنامه کشوری سلامت مادران
اداره سلامت مادران، متولی کاهش بار بیماری های ناشی از حاملگی، زایمان و پس از زایمان (در مادر تا 6 هفته پس از زایمان، جنین و نوزاد تا 6 ساعت اول پس از زایمان) در راستای تعهدات ملی و بین المللی و با توجه به ارزش های سازمانی است. گروه های هدف این اداره زنان خواهان بارداری، زنان باردار، زنان در حین زایمان و تا 42 روز بعد از زایمان و نوزادان تا 6 ساعت اول پس از تولد و خانواده های آنان هستند.
تمام مادران، با هر وضعیتی از سلامتی و بیماری، در هر زمانی از بارداری،حین زایمان و پس از زایمان (تا شش هفته) به مراکز ارایه دهنده خدمات در هر کجای نظام شبکه اعم از بخش دولتی یا خصوصی مراجعه و خدمات اثر بخش و کارآمد دریافت کنند. به نحوی که پس از طی این دوره دچار مرگ و عوارض غیر قابل درمان نشده و در صورت ابتلا به هر مشکلی، درمان مناسب و موثر دریافت کرده باشند، و گذر از این دوران خاطره ای خوش برای آنها به جا گذاشته باشد.
اداره سلامت مادران مسوول طراحی، استقرار، حمایت، نظارت، ارزشیابی و اصلاح برنامه کشوری سلامت مادران است.
اهداف برنامه
هدف کلي، کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری وزایمان در مادر تا 6 هفته پس از زایمان و کاهش مرگ پری ناتال در جنین و نوزاد براساس اهداف توسعه هزاره است. این شاخص تا سال 1394 باید به 18 تا 22 در 144 هزار موالید زنده برسد.
اما هدف های اختصاصي عبارتند از:
• افزایش پوشش مراقبت های دوران بارداری (حداقل 6 بار) به میزان بیش از 98 درصد تا سال 1394
• افزایش پوشش مراقبت های پس از زایمان (حداقل 2 بار) به میزان بیش از 98 درصد تا سال 1394
• افزایش پوشش زایمان بی درد دارویی و غیر دارویی به میزان 54 درصد زایمان های طبیعی تا سال
1394
• افزایش پوشش زایمان ایمن به میزان بیش از 99 درصد تا سال 1394
• کاهش میزان سزارین به میزان 25 درصد تا سال 1394
استراتژی های برنامه
• به روز رساندن و اصلاح اجزای برنامه کشوری سلامت مادران
• تضمین و بهبود کیفیت مراقبت های روتین بارداری، زایمان و پس از زایمان در کلیه سطوح
• بهبود دسترسی به مراقبت های روتین بارداری، زایمان و پس از زایمان در کلیه سطوح
• تضمین و بهبود کیفیت خدمات فوریت های مامایی به خصوص در بیمارستان ها و مراکز زایمانی
• بهبود دسترسی به خدمات فوریت های مامایی، به خصوص در بیمارستان ها و مراکز زایمانی
• ترویج زایمان طبیعی ایمن و کم درد
• افزایش آگاهی عمومی در زمینه های مرتبط با سلامت مادر و جنین در دوران بارداری و پس از آن واقدامات مورد انتظار از خانواده ها و ایجاد تقاضاهای منطقی در آنان
• هماهنگی و همکاری های بین بخشی و درون بخشی
مدل کلي برنامه
وضعیت همه خانم هایی که با شک به بارداری به خانه بهداشت مراجعه می کنند بر اساس مدل کلی برنامه سلامت مادران بررسی می شود. چنانچه باردار بودن مادر ثابت نشود، برحسب مورد، برای بررسی پزشکی، مشاوره تنظیم خانواده و مراقبت پیش از بارداری معرفی می شود. اگر بارداربودن مادر ثابت شود، طبق مجموعه های استاندارد، ارزیابی شده و در صورت به خطر افتادن بارداری،مراقبت ویژه را دریافت می کند. در روند ارایه خدمات، ممکن است بارداری به دلایلی مانند سقط، مول وحاملگی نابجا خاتمه پیدا کند که در این صورت ضمن دریافت مراقبت های مورد نیاز، به برنامه تنظیم خانواده معرفی می شود. در صورت ادامه بارداری، مراقبت ها تا انجام زایمان ایمن و دوره نقاهت پس از زایمان ادامه می یابد. در صورتی که مرگ مادر در هر مقطعی اتفاق افتد، بررسی مرگ براساس نظام کشوری مراقبت مرگ مادری پیگیری خواهد شد.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: اداره سلامت مادران وزارت بهداشت
بی شک مرگ مادران جزو مرگ های غیرقابل قبول است؛ چرا که علل مرگ و میر شناخته شده و قابل پیشگیری هستند و در جهان امروز امکانات لازم برای داشتن یک حاملگی و زایمان بی خطر وجود دارد. به همین منظور کشورها در قالب اهداف توسعه هزاره MDG متعهد شده اند که مرگ مادران را از سال 1990 تا 2015 میلادی به میزان 75 درصد کاهش دهند.
بهبود کیفیت خدمات ارایه شده به مادران از مهمترین اقداماتی است که می تواند در پیشگیری از مرگ و میر، عوارض بارداری و رضایت مندی مادارن موثر باشد. بدین منظور اقدامات متعددی انجام شده است تا از ناهمسانی خدمات ارایه شده به بیماران کاسته شود. همچنین، برخورد با بیمار و خطاهای پزشکی مورد توجه قرار گرفته اند.
امروزه نظام های ارایه خدمات در کشورهای توسعه یافته، بدون وجود دستورالعمل بالینی تدوین شده توسط مراجع علمی و مورد تایید سازمان هایی که بر سلامت حاکمیت دارند، امکان نظارت و تنظیم بازار سلامت در بخش های بالینی را ندارد؛ به گونه ای که نظام های کنترل و بهبود کیفیت ارایه خدمات مبتنی بر استانداردهای ارایه شده در دستورالعمل بالینی رسمی را مرجع تایید یا رد کیفیتی خدمات می دانند. به عبارتی، برخورداری از دستورالعمل بالینی، یکی از اصول تضمین کیفیت خدمات بالینی است. بر این اساس راهنمای بالینی خدمات مامایی و زایمان تدوین شده و به عنوان مرجع علمی کشور و مرجع قضاوت به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شده است.
برنامه کشوری سلامت مادران
اداره سلامت مادران، متولی کاهش بار بیماری های ناشی از حاملگی، زایمان و پس از زایمان (در مادر تا 6 هفته پس از زایمان، جنین و نوزاد تا 6 ساعت اول پس از زایمان) در راستای تعهدات ملی و بین المللی و با توجه به ارزش های سازمانی است. گروه های هدف این اداره زنان خواهان بارداری، زنان باردار، زنان در حین زایمان و تا 42 روز بعد از زایمان و نوزادان تا 6 ساعت اول پس از تولد و خانواده های آنان هستند.
تمام مادران، با هر وضعیتی از سلامتی و بیماری، در هر زمانی از بارداری،حین زایمان و پس از زایمان (تا شش هفته) به مراکز ارایه دهنده خدمات در هر کجای نظام شبکه اعم از بخش دولتی یا خصوصی مراجعه و خدمات اثر بخش و کارآمد دریافت کنند. به نحوی که پس از طی این دوره دچار مرگ و عوارض غیر قابل درمان نشده و در صورت ابتلا به هر مشکلی، درمان مناسب و موثر دریافت کرده باشند، و گذر از این دوران خاطره ای خوش برای آنها به جا گذاشته باشد.
اداره سلامت مادران مسوول طراحی، استقرار، حمایت، نظارت، ارزشیابی و اصلاح برنامه کشوری سلامت مادران است.
اهداف برنامه
هدف کلي، کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری وزایمان در مادر تا 6 هفته پس از زایمان و کاهش مرگ پری ناتال در جنین و نوزاد براساس اهداف توسعه هزاره است. این شاخص تا سال 1394 باید به 18 تا 22 در 144 هزار موالید زنده برسد.
اما هدف های اختصاصي عبارتند از:
• افزایش پوشش مراقبت های دوران بارداری (حداقل 6 بار) به میزان بیش از 98 درصد تا سال 1394
• افزایش پوشش مراقبت های پس از زایمان (حداقل 2 بار) به میزان بیش از 98 درصد تا سال 1394
• افزایش پوشش زایمان بی درد دارویی و غیر دارویی به میزان 54 درصد زایمان های طبیعی تا سال
1394
• افزایش پوشش زایمان ایمن به میزان بیش از 99 درصد تا سال 1394
• کاهش میزان سزارین به میزان 25 درصد تا سال 1394
استراتژی های برنامه
• به روز رساندن و اصلاح اجزای برنامه کشوری سلامت مادران
• تضمین و بهبود کیفیت مراقبت های روتین بارداری، زایمان و پس از زایمان در کلیه سطوح
• بهبود دسترسی به مراقبت های روتین بارداری، زایمان و پس از زایمان در کلیه سطوح
• تضمین و بهبود کیفیت خدمات فوریت های مامایی به خصوص در بیمارستان ها و مراکز زایمانی
• بهبود دسترسی به خدمات فوریت های مامایی، به خصوص در بیمارستان ها و مراکز زایمانی
• ترویج زایمان طبیعی ایمن و کم درد
• افزایش آگاهی عمومی در زمینه های مرتبط با سلامت مادر و جنین در دوران بارداری و پس از آن واقدامات مورد انتظار از خانواده ها و ایجاد تقاضاهای منطقی در آنان
• هماهنگی و همکاری های بین بخشی و درون بخشی
مدل کلي برنامه
وضعیت همه خانم هایی که با شک به بارداری به خانه بهداشت مراجعه می کنند بر اساس مدل کلی برنامه سلامت مادران بررسی می شود. چنانچه باردار بودن مادر ثابت نشود، برحسب مورد، برای بررسی پزشکی، مشاوره تنظیم خانواده و مراقبت پیش از بارداری معرفی می شود. اگر بارداربودن مادر ثابت شود، طبق مجموعه های استاندارد، ارزیابی شده و در صورت به خطر افتادن بارداری،مراقبت ویژه را دریافت می کند. در روند ارایه خدمات، ممکن است بارداری به دلایلی مانند سقط، مول وحاملگی نابجا خاتمه پیدا کند که در این صورت ضمن دریافت مراقبت های مورد نیاز، به برنامه تنظیم خانواده معرفی می شود. در صورت ادامه بارداری، مراقبت ها تا انجام زایمان ایمن و دوره نقاهت پس از زایمان ادامه می یابد. در صورتی که مرگ مادر در هر مقطعی اتفاق افتد، بررسی مرگ براساس نظام کشوری مراقبت مرگ مادری پیگیری خواهد شد.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: اداره سلامت مادران وزارت بهداشت
